Kalendarium
dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego wprowadzono ośmiogodzinny dzień pracy
wybuch Powstania Wielkopolskiego, dla którego impulsem stał się przyjazd do Poznania Ignacego Jana Paderewskiego. Powstanie zakończyło się zwycięstwem Polaków.
po 123 latach zaborów Polska odzyskuje niepodległość. Dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego wprowadzono prawa wyborcze dla kobiet.
trzy konflikty zbrojne na Górnym Śląsku między ludnością polską i niemiecką, tzw. powstania śląskie.
dzięki zwycięstwu odniesionemu nad bolszewikami w Bitwie Warszawskiej, zwanej również „Cudem nad Wisłą”, Polska skutecznie obroniła niepodległość.
uchwalenie tzw. konstytucji marcowej, wprowadzającej demokratyczny ustrój kraju.
powołanie do życia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
uchwalenie tzw. konstytucji kwietniowej, która przyznawała prezydentowi nadrzędną pozycję wobec innych organów państwa. Zawarty w ustawie zasadniczej zapis, dający prezydentowi prawo wyznaczenia swojego następcy w wypadku wojny, odegrał ogromną rolę w 1939 roku. Na jego podstawie prezydent Ignacy Mościcki przekazał swój urząd Władysławowi Raczkiewiczowi, zachowując tym samym ciągłość prawną państwa polskiego.
uroczystości pogrzebowe Marszałka Józefa Piłsudskiego stały się manifestacją patriotyzmu polskiego społeczeństwa. W kraju ogłoszono żałobę narodową.
wybuch II wojny światowej. Początek niemieckiej (od 1 IX) i sowieckiej (od 17 IX) okupacji kraju. Powstanie Polskiego Państwa Podziemnego.
wybuch powstania w warszawskim getcie – akcji zbrojnej podjętej przez żydowskie ugrupowania, skierowanej przeciwko niemieckiemu, nazistowskiemu okupantowi.
wybuch Powstania Warszawskiego – zbrojnego wystąpienia przeciwko okupującym stolicę Niemcom. Heroiczna i osamotniona walka trwała 63 dni.
zakończenie II wojny światowej. Rozpoczęła się odbudowa zniszczonego kraju.
wybuch strajku poznańskich robotników, znanego jako „Poznański Czerwiec”. Protest został brutalnie spacyfikowany przez wojsko i milicję. Wydarzenie przyspieszyło odkładane reformy i doprowadziło do destalinizacji kraju.
obchody Milenium Chrztu Polski upamiętniające tysiącletnią historię narodu.
wydarzenia marcowe – kryzys polityczny obejmujący protesty studenckie oraz walkę frakcyjną w kierownictwie PZPR, połączoną z represjami wobec obywateli pochodzenia żydowskiego.
wybuch strajków robotników na Wybrzeżu. Pacyfikacja przez wojsko i milicję spowodowała śmierć co najmniej 45 osób. 1 165 osób odniosło rany, około 3 tys. zostało najpierw bestialsko pobitych, a następnie aresztowanych.
wprowadzenie jednolitego Kodeksu Pracy, określającego prawa i obowiązki pracowników i pracodawców.
wybuch strajków w 112 zakładach pracy na terenie kraju. Bezpośrednią przyczyną protestów była zapowiedziana drastyczna podwyżka cen żywności. Strajkom towarzyszą demonstracje uliczne, brutalnie tłumione przez Milicję Obywatelską. Do największych protestów doszło w Radomiu, Ursusie i Płocku.
powstanie Komitetu Obrony Robotników (KOR).
utworzenie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO).
wybór arcybiskupa, metropolity krakowskiego, Karola Wojtyły, na Papieża Jana Pawła II.
pierwsza pielgrzymka Papieża Jana Pawła II do Polski. Na warszawskim placu Piłsudskiego (wówczas Placu Zwycięstwa) padają znamienne słowa: „Wołam ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja: Jan Paweł II, papież (…): Niech zstąpi Duch Twój! I odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”.
31 sierpnia podpisanie „porozumień sierpniowych”.
wejście w życie ustawy emerytalnej dla rolników.
17 września podjęcie decyzji o utworzeniu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, którego celem była m.in. ochrona praw pracowniczych. NSZZ „Solidarność” został zarejestrowany 10 listopada. W szczytowym okresie do ruchu należało ok. 10 milionów Polaków.
nielegalne wprowadzenie przez Radę Państwa i WRON stanu wojennego na terenie całego kraju. Stan wojenny trwał od 13 grudnia 1981 roku do 22 lipca 1983 roku. Internowano ok. 10 tys. osób, a liczba ofiar śmiertelnych mogła przekroczyć 100 osób.
podpisanie porozumień rzeszowsko-ustrzyckich, które przyczyniły się do rejestracji NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych.
powstanie Solidarności Walczącej.
wybuch strajków w Stoczni Gdańskiej i Stoczni Północnej. Powołanie Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Do protestów dołączają stocznie „Remontowa”, „Wisła” i „Radunia”. Wojewodowie: katowicki, gdański i szczeciński zostają upoważnieni do wprowadzenia godziny milicyjnej.
upadek komunizmu oraz rozpoczęcie przemian ustrojowych. Powrót do pierwotnej nazwy Rzeczpospolita Polska oraz do dawnego godła, orła w koronie.
zorganizowanie pierwszych po II wojnie światowej wolnych wyborów samorządowych.
uchwalenie przez Zgromadzenie Narodowe nowej Konstytucji, która zostaje zatwierdzona w ogólnopolskim referendum.
przyjęcie Polski do Paktu Północnoatlantyckiego (NATO).
przystąpienie Polski do Unii Europejskiej.
żałoba narodowa po śmierci Papieża Jana Pawła II.
żałoba narodowa po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku, w której zginęli Prezydent RP prof. Lech Kaczyński z Małżonką oraz znajdujący się w prezydenckim samolocie przedstawiciele różnych ośrodków władzy, a także służba zabezpieczenia i załoga samolotu. Łącznie 96 osób.
rozpoczęcie pierwszej półrocznej prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej.
zorganizowanie w Krakowie Światowych Dni Młodzieży z udziałem Papieża Franciszka.
przyjęcie przez Radę Ministrów „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”, tzw. Planu Morawieckiego.
KONTAKT
Polska Wystawa Gospodarcza: